Prawidłowy rozwój mowy u dziecka ma niebagatelne znaczenie i jest silnie powiązany z rozwojem intelektualnym oraz społecznym. Na wczesnym etapie życia, problemy z mówieniem mogą przekładać się na zdolności i rezultaty w szkole.
Właśnie dlatego tak ważne jest, aby dziecko zmagające się z wadami wymowy odpowiednio wcześnie trafiło do wykwalifikowanego logopedy. Wstępna konsultacja oraz szybka diagnoza pozwolą na efektywną terapię. Im dłużej odkłada się wizytę logopedyczną, tym większe ryzyko, że wada będzie się pogłębiać. Podpowiadamy, kiedy koniecznie udać się z dzieckiem do specjalisty.
Warto zacząć od tego, że przyczyn wad wymowy u dzieci może być wiele. Do najczęściej występujących specjaliści zaliczają nieprawidłową budowę anatomiczną aparatu mowy lub leżącej głębiej krtani. Logopedzi zwracają uwagę na skrócone wędzidełko podjęzykowe, małą sprawność ruchową narządów mowy, a szczególnie języka lub warg.
Równie często przyczyną wad wymowy jest nieprawidłowe oddychanie, wady zgryzu, zaburzenia słuchu. Zdarza się, że nawyki pozostałe z wieku niemowlęcego, takie jak zbyt długie ssanie smoczka, mogą wpłynąć na mowę. Z racji na mnogość przyczyn oraz ryzyko pogłębiania wad, warto iść z dzieckiem do logopedy od razu, kiedy zauważymy jakiekolwiek niepokojące objawy. Profesjonalna konsultacja pomoże uspokoić rodzica lub wykryć nieprawidłowości rozwojowe na wczesnym etapie.
Objawy, które mogą zaniepokoić rodzica, powinno analizować się w stosunku do wieku dziecka. Do skrajnie niepokojących objawów należy całkowity brak reakcji na swoje imię, brak rozwoju mowy lub regres (sytuacja, kiedy dziecko przestaje mówić lub mówi znacząco gorzej, zacina się lub jąka niezależnie od sytuacji).
Większość dzieci, mając 1–1,5 roku, potrafi już powiedzieć kilka podstawowych słów, takich jak “mama, tata, papa…”, a następnie uczy się łączyć minimum dwa wyrazy w proste komunikaty (“tata daj” lub “mama oć” – mama chodź!). Przed drugim rokiem życia dziecko powinno samodzielnie gaworzyć, powtarzać sylaby i przejawiać żywe zainteresowanie mową. W przeciwnym razie to wystarczający powód, żeby udać się na konsultację.
Kolejnym budzącym niepokój objawem jest nienawiązywanie kontaktu wzrokowego z osobą mówiącą do malucha. To może sugerować wczesne stadium autyzmu, dlatego warto kontrolować ewentualne inne sygnały.
Specjaliści sugerują także wizytę u logopedy w momencie, kiedy dziecko pod koniec trzeciego roku życia nie wymawia żadnych samogłosek ustnych lub pod koniec czwartego roku życia nie zamienia głosek dźwięcznych na bezdźwięczne. Przed osiągnięciem czwartego roku życia dziecko nie powinno już substytuować głosek np. “l” na “j”, “g” na “d” czy “w” na “f”.
W piątym roku życia warto przyjrzeć się bliżej realizacji głosek takich jak “s”, “z”. “c”, “dz” międzyzębowo (czyli gdy dziecko układa język pomiędzy zębami lub język wychodzi z boku). Przed szóstymi urodzinami dzieci nie powinny już zamieniać głosek z szeregu szumiącego lub “r” na “l”.
Oczywiście do logopedy warto udać się w celu prowadzenia terapii wspierającej w przypadku zdiagnozowania niedosłuchu, autyzmu, niepełnosprawności intelektualnej, afazji lub mutyzmu.
Wyświetl ten post na Instagramie.
Prawidłowa wymowa, płynność i komfort komunikacji mają znaczący wpływ na swobodę zawierania kontaktów społecznych oraz pewność siebie. U dzieci w wieku szkolnym zaburzenia mowy często przekładają się także na błędy w pisowni, ze względu na problemy z pisaniem ze słuchu. To może przez wiele lat negatywnie odbijać się na osiągnięciach w nauce oraz motywacji do samodzielnych ćwiczeń.
>> Zobacz też: Przedszkole obcojęzyczne. Czy warto zapisać swoje dziecko?
W gabinecie logopedycznym terapeuta pracuje z dzieckiem nie tylko nad poprawnością fonetyczną i gramatyczną wypowiedzi, ale także nad logicznym budowaniem wypowiedzi oraz ogólnie nad sprawnością komunikacji z otoczeniem. Im wcześniej dziecko rozpocznie terapię, tym lepszych efektów możemy się spodziewać. Dobrą praktyką się profilaktyczne wizyty u logopedy, które pozwolą znacznie szybciej wykryć jakiekolwiek nieprawidłowości.
